مدیریت تولید شامل مجموعه ای از فعالیت ها است که فرآیند تولید در یک شرکت را کنترل می کند. به این صورت که با برنامه ریزی های منظم و در پی آن استراتژی های تولیدی مناسب، بین منابع موجود و نیازهای تولید تعادل ایجاد می کند. مدیریت تولید کارآمد و موثر به شرکت های تولیدی کمک می کند تا محصولات را با کیفیت بالا تهیه کرده و نیز با کمترین هزینه در زمان مناسب به دست مشتریان خود برسانند. مدیران این شرکت ها با مدیریت تولید می توانند مشتریان را به خود جذب کرده و بهره وری خود را در تولید افزایش دهند.
چرا مدیریت تولید مهم است؟
در اقتصاد یک کشور تولید نقش بسیار مهمی دارد چرا که بیشتر چیزهایی که هر روز از آن ها استفاده می کنیم، نتیجه فرآیندهای تولید هستند. اما اینکه تولید کنندگان چگونه می توانند با رعایت مهلت ها، الزامات و مقادیر مختلفی در تولید، کالاهای با کیفیتی را تولید کنند نیز بسیار مهم می باشد. بر این اساس تیم مدیریت تولید تشکیل می شود تا تضمین کند که فرآیند تولید به بهترین شکل ممکن و بر اساس برنامه پیش می رود. بدون مدیریت تولید، عملیات تولید با مشکل مواجه شده و کیفیت قابل قبولی نخواهد داشت. همچنین کارگران دچار مشکل می شوند و در نتیجه زیان دهی به بار خواهد آمد.
از دیگر دلایل اهمیت مدیریت تولید می توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- دستیابی به اهداف تولید: مدیریت تولید به تولیدکنندگان کمک می کند که محصول تولید شده، کارآمد و با کیفیت باشد. بنابراین فرآیند مدیریت تولید سبب افزایش رضایت مشتریان شده و در نتیجه سودآوری را افزایش می دهد. در این صورت است که مدیران کسب و کارها به اهداف تولید دست می یابند.
- کاهش هزینه های تولید: با مدیریت تولید می توان مواد اولیه، کالاهای درجریان ساخت، کالاهای ساخته شده و همچنین موجودی انبارهای کالاهای ذکر شده را هم به درستی مدیریت کرد و هم در قیمت گذاری آنها تاثیر مستقیم و موثر داشت. در فرآیند مدیریت تولید، خروجی ها افزایش داشته و ورودی ها کاهش پیدا می کنند و در نتیجه هزینه های مورد نیاز برای تولید محصولات نهایی کم می شوند و در نهایت سودآوری را افزایش می دهند.
- تضمین ایمنی و انطباق: ایمنی در صنعت، نقش بسیار پر رنگی را ایفا می کند. وقتی در کارخانه ها از تجهیزات و ماشین آلات بزرگ استفاده می شود، انتظار می رود که همه کارکنان طریقه کار با آن ها را آموزش دیده باشند و مدیران و تولید کنندگان نیز موارد مربوط به ایمنی، بهداشت، سلامت و سیاست های شغلی را رعایت کنند. مدیریت تولید تضمین می کند که همه اعضای تیم تولید، موارد نام برده شده را در فرآیند تولید رعایت خواهند کرد.
- بهبود رقابت پذیری: مدیریت تولید سبب می شود که محصولات با کیفیت وارد بازار شده، قیمت مناسب داشته باشند، به موقع در دسترس بوده و بر اساس برنامه از پیش تعیین شده تحویل داده شوند. بنابراین مدیران این کسب و کارها در هر بازاری حاضر می شوند و با صاحبان دیگر کسب و کارها رقابت می کنند.
- ایجاد نوآوری: مدیریت تولید شرایطی را فراهم می سازد که در فرآیند تولید، نوآوری به وجود آید. با استفاده از روش ها و فناوری های جدید در فرآیند تولید، کسب و کارها می توانند محصولاتی را تولید کنند که کیفیت بیشتری داشته باشند. در نهایت وقتی این محصولات با کیفیت وارد بازار می شوند، سبب رضایت مشتریان شده و سودآوری را افزایش می دهند.
- بهینه سازی استفاده از مواد اولیه: بر اساس مدیریت تولید، منابع و مواد اولیه، دستگاه ها و نیروی کار باید به صورت مداوم بهینه باشند تا فرآیند تولید به بهترین شکل ممکن اجرا شود. این مورد سطح ضایعات را کاهش داده و محیطی مناسب برای شرکت ایجاد می کند. در این صورت کارکنان نیز رضایت خاطر بیشتری از محیط کار خود دارند و با نیروی مضاعف در فرآیند تولید قدم بر می دارند.
مدیریت تولید در کدام حوزه ها تصمیم گیری می کند؟
چهار حوزه اصلی تصمیم گیری مدیریت تولید عبارتند از:
- برنامه ریزی تولید: در این مرحله فعالیت هایی که باید برای رسیدن به هدف مورد نظر انجام شوند، با دقت شناسایی و بررسی می شوند و مدیران تصمیم می گیرند که تولید محصول، چه وقت، کجا و چگونه انجام شود. همچنین در این مرحله میزان سرعت تولید، مواد اولیه و نوع ماشین های مورد نیاز برای تولید هر محصول نیز برنامه ریزی می شود.
- کنترل تولید: کنترل تولید فرآیندی است که در آن عملیات تولید کنترل می شود. عملیاتی مثل برنامه ریزی منابع انسانی، تهیه مواد اولیه، ماشین آلات و ... . در مرحله کنترل تولید، مدیران می کوشند تا استانداردهای لازم برای کنترل کیفیت در محصول، سرعت تولید و استفاده از منابع تولید را با دقت رعایت کنند.
- بهبود فرآیندها: بهبود فرآیندها شامل مجموعه ای از راهکارها و ابزارها می باشد که مدیران تولید از آن ها استفاده کرده تا عملیات تولید را بهبود بخشند و از این طریق باعث افزایش کارایی و بهره وری شوند. بهبود فرآیندها در مدیریت تولید باعث می شود که مدیران تولید برای تولید محصول مورد نظر خود در جهت رشد و پیشرفت، قدم بردارند.
- نگهداری از دستگاه ها: مدیران تولید برای نگهداری از دستگاه ها و ابزارها در فرآیند تولید، برنامه های مشخصی دارند. فرآیند اثربخشی تجهیزات، اموال و دارایی ها برای حفظ و نگهداری دستگاه های تولید اهمیت بسیاری دارد مخصوصا برای کسب و کارهایی که تولیدی هستند و از روش قیمت گذاری بهای تمام شده تولید استفاده می کنند و هزینه نگهداری ماشین آلات را در قیمت نهایی محصول قرار می دهند.
5p مدیریت تولید چیست؟
مدیریت تولید شامل مفاهیمی چون محصول، کارخانه، برنامه، فرایندها و منابع انسانی می شود که از آن ها با عنوان 5pیاد می شود. در این بخش به توضیح هر یک از این مفاهیم می پردازیم:
- محصول (Product): تولیدکنندگان علاوه بر توجه به نیاز مصرف کنندگان برای تولید یک محصول، باید مواردی مثل کیفیت محصول، ویژگی های ظاهری آن، حجم و قیمت، تحویل به موقع و از این قبیل را مد نظر قرار دهند. این موارد باعث رضایت خاطر مشتری شده و به شرکت یا سازمان تولید کننده این تضمین را می دهد که مشتری، مجدد محصول را تهیه خواهد کرد. لازم به ذکر است که عواملی مثل نیاز بازار، نوع فرهنگ بازار هدف، محدودیت های قانونی و زیست محیطی باید برای تولید محصولات در نظر گرفته شوند.
- کارخانه (Plant): در مدیریت تولید، کارخانه با نیازها و شرایط تولید محصول هماهنگ است. نوع طراحی ساختمان های اداری و تولیدی، نگهداری از دستگاه های تولیدی، رعایت موارد مالی و امنیت فرآیند تولید، همگی از مواردی هستند که تولیدکنندگان در این بخش باید به آن ها توجه کنند.
- برنامه(Programme) : داشتن جدول زمانی در مدیریت تولید، برنامه ای است که در آن مواردی مثل خرید، تولید، نگهداری، سرمایه، انبار و حمل و نقل می آید.
- فرآیند (Processes) : انتخاب بهترین روش، برای رسیدن به هدف مورد نظر، موضوعی است که در مدیریت تولید به آن اشاره می شود. تولیدکنندگان برای انتخاب بهترین فرایند جهت تولید محصول مورد نظر خود به مواردی مثل ظرفیت در دسترس، داشتن نیروهای کارامد، توجه به نوع تولید، امنیت، نگهداری و تعمیرات وسایل و تجهیزات و نیز به هزینه های مربوط به تولید توجه می کنند.
- منابع انسانی (People) : منابع انسانی، عنصر بسیار مهمی در مدیریت تولید است. با توجه به اینکه هر کدام از کارکنان در سازمان ها شامل تفاوت های فردی هستند، هماهنگی بین آن ها یکی از موارد بسیار مهم در مدیریت تولید می باشد. راهکارهایی که برای ایجاد این هماهنگی به کار برده می شوند، عبارتند از: مدیریت حقوق و دستمزد، تامین امنیت شغلی، تامین امنیت در محیط کار، ایجاد انگیزه و امید.
نقش مدیریت تولید در محاسبه بهای تمام شده کالای ساخته شده
مدیریت تولید، علاوه بر اینکه مجموعه ای از وظایف و فعالیت هایی است که برنامه ریزی، سازماندهی و نظارت بر تمام فرآیندهای تولید را در بر می گیرد و روش ها و خط مشی های لازم را ارائه می دهد، نقش مهمی در محاسبه بهای تمام شده کالای ساخته شده دارد. مدیریت تولید، با محاسبه بهای تمام شده کالای ساخته شده، گزارشات دقیقی به دست مدیران خواهد داد که آن ها بتوانند به مواردی مثل سود ناخالص به دست آمده، هزینه های جانبی، جزئیات تولید و ... دسترسی داشته و بر اساس آن ها برای پرداخت دستمزد، خرید لوازم مورد نیاز و مواردی از این قبیل، برنامه ریزی کنند.
مدیریت تولید و مدیریت عملیات
مدیریت تولید، فرآیندی است که در آن به فعالیت هایی که با ساخت و تولید محصولات و خدمات ارتباط دارند، اشاره می شود اما مدیریت عملیات، شامل فعالیت هایی است که به ارائه محصولات تولید شده و یا خدمات می پردازند. همچنین در مدیریت تولید به این موضوع توجه می شود که محصولات با کیفیتی تولید شده و به تعداد مناسب و در زمان مناسب به دست مصرف کنندگان برسد اما هدف مدیریت عملیات کسب رضایت حداکثری مشتریان است.
بنابراین، با توجه به مواردی که گفته شد، می توان نتیجه گرفت که تمرکز مدیریت تولید، بر روی تولید کالاها و محصولات بوده ولی مدیریت عملیات، به نظارت، برنامه ریزی و طراحی فعالیت ها می پردازد.
۶ اصل اولیه مدیریت تولید
- تولید محصول با زمان کمتر: کاهش زمان تولید محصول باعث حفظ انرژی منابع انسانی و نیز استفاده مفید از تجهیزات و ماشین آلات می شود. بنابراین کارایی و بهره وری را افزایش داده و مدیران تولید را زودتر به نتیجه می رساند.
- تولید در مقیاس کوچک: تولید محصولات در دسته های کوچکتر و بر اساس تقاضا، سبب کاهش هزینه های راه اندازی و سرمایه شده و از هدررفت انرژی جلوگیری می کند.
- توانمند سازی کارکنان: تقسیم نیروی کار به تیم های کوچکتر و دادن مسئولیت به هر تیم و نیز پاسخگو بودن آن ها در برابر مسئولیت داده شده، کارایی را افزایش می دهد. بر اساس این اصل، چند تیم ایجاد شده و برای هر کدام یک رهبر در نظر گرفته می شود که در این صورت موارد تعمیر و نگهداری به آن ها آموزش داده می شود.
- تعمیر و نگهداری تجهیزات: کارگرانی که در خط تولید فعالیت می کنند، در صورت دیدن خرابی های مکانیکی، به سرعت نسبت به آن ها واکنش نشان داده و می توانند وسایل را خیلی سریع به تولید برگردانند.
- تولید کششی: بر اساس این اصل، کالاها بر اساس تقاضای مشتریان تولید شده و هزینه های غیر ضروری را حذف می کند. پس هزینه های نگهداری موجودی و زمان تولید نیز حذف خواهد شد.
- مشارکت تامین کنندگان: بر اساس اصل ششم، تعامل با تامین کنندگان قطعات و مواد خام، مزیت های بسیاری دارد. مثلا آموزش درباره فرآیندها، ماشین آلات و روش های راه اندازی باعث می شود که آن ها هنگام بروز مشکلات، وارد عمل شده و راه حل های به موقع و درستی ارائه دهند.
نرم افزار تولید چیست؟
نرم افزار تولید، نرم افزاری است که صاحبان کسب و کارهای مختلف از آن استفاده می کنند تا مطمئن شوند مواد اولیه، کارکنان و سایر مواد ضروری، برای تولید محصولات نهایی آماده هستند. این نرم افزار قابلیت تمرکز بر برنامه ریزی جمعی و تخصیص منابع را دارد. این نرم افزار یک ابزار کارآمد برای مدیریت تولید محصولات مختلف می باشد که در دسترس مدیران ارشد شرکت ها قرار گرفته است. آن ها با استفاده از این نرم افزار، بودجه یک شرکت را ردیابی کرده و برای تولیداتا برنامه ریزی می کنند و رشد و پیشرفت هر مرحله از مراحل تولید را مورد کنترل و بررسی قرار می دهند.
نرم افزار تولید محاسبان
نرم افزار تولید محاسبان که محصولی از شرکت حساب رایان پارس می باشد، به مدیران کمک می کند تا از آماده بودن تمام آنچه در ساخت محصولات نیاز است، اطمینان حاصل کنند و با محاسبه بهای تمام شده کالای ساخته شده، برنامه ریزی دقیق تری برای هزینه های تولید و یا دستمزد به مدیران ارائه خواهد داد. در این صورت آن ها می توانند تصمیم گیری های صحیح تری در چرخه تولید محصول داشته باشند و به سود بیشتری برسند.
ویژگی های نرم افزار تولید محاسبان عبارتند از:
- قابلیت تعبیه فرمول‌ها ساخت استاندارد بر حسب ساختار تولید کالا
- قابلیت ابطال فرمول و جایگزینی فرمول ساخت جدید
- قابلیت تنظیم شابلون سند در هر فرمول ساخت به صورت مجزا
- صدور کارت تولیدها به ازای هر مرکز تولید به صورت مجزا
- صدور همزمان رسید و حواله
- صدور سند حسابداری از هرکارت تولید به صورت مجزا
- صدور کارت تولید مرحله‌ای به ازای هر مرکز تولید به صورت مجزا
- ارتباط دائمی و کنترل لحظه‌ای با سیستم انبار جهت کنترل مواد اولیه و محصولات موجود
- قابلیت قیمت گذاری مبلغ کالاهای مواد اولیه و محصول بر اساس 2 روش (روش‌های قیمت گذاری و ارزش نسبی محصولات) در انبار از کارت تولید
- مدیریت اضافه/کسر مصرف
- پیش بینی سفارشات قابل انجام در یک بازه زمانی بر اساس توان ایستگاه‌های تولید و خطوط کاری و برنامه تجهیزات و پرسنل
- مدیریت اسکن اصل قرارداد و الصاق کلیه ضمائم و پیوست‌های قراردادها به صورت فایلی و تصویر
- امکان محاسبه قیمت تمام شده در تولید محصول
- قابلیت ثبت مقدار دوم کالا
- قابلیت پیش بینی سفارشات بر اساس الگوی سفارشات فصلی، ماهانه و یا سالانه قبلی و یا بر اساس الگوی باز
- ارئه گزارش‌های مختلف اعم از اسناد مرتبط، انحراف تولید از استاندارد، دفتر تولید، گزارش تولید محصول، گردش تولید، آمار مصرف مواد اولیه، گزارش هزینه جذب شده
- امکان کانورت اطلاعات
- امکان سفارش سازی یا بومی سازی برای تمامی شرکت ها
- دانش کامل تیم تولید و پشتیبانی شرکت حساب رایان پارس از فرآیندهای مالی، پشتیبانی و اداری این شرکت ها
- امکان ارائه وب سرویس با نرم افزارها و سامانه های مختلف
و بسیاری از موارد دیگر که باعث شده شرکت حساب رایان پارس در ارائه این محصول نسبت به شرکت های دیگر برتری داشته باشد. شما مدیران محترم و مشتریان عزیز جهت دیدن دموی نرم افزار مدیریت تولید و نیز تهیه آن می توانید با همکاران واحد فروش شرکت حساب رایان پارس تماس بگیرید.
