در عصر دگرسازی دیجیتال، اهمیت استخراج و تحلیل دقیق داده بیش از هر دوران دیگری مسجل شده است. شاید شما هم تا کنون اسم OCR را شنیده باشید، اما آیا می‌دانید که این تکنولوژی چه قابلیت‌های متفاوتی برای ارزش‌آفرینی در کسب‌وکارتان دارد؟ فناوری نویسه‌خوانی نوری به سادگی به نام تشخیص متن هم شناخته می‌شود. کسب‌وکارها معمولاً از نویسه‌خوانی نوری برای گردآوری داده از رسیدها، استخراج داده از اسناد و خواندن گواهی‌ها استفاده می‌کنند.
OCR یک تکنولوژی در حال توسعه است که از طریق خودکارسازی فرایندهای دستی تحولات قابل توجهی در صنایع ایجاد می‌کند. در حال حاضر، می‌توانیم بگوییم که فناوری تشخیص متن انقلابی در زمینه پردازش و مدیریت داده‌های متنی موجود در تصاویر پدید آورده و این دگرسازی‌ها همچنان ادامه دارند. از آنجایی که این فناوری فواید فراوانی برای کسب‌وکارها دارد، تصمیم گرفتیم در این مقاله از مجله حساب رایان پارس تکنولوژی نویسه‌خوانی نوری را مورد بررسی قرار دهیم. پس با ما همراه باشید تا دانش خود را درباره یکی از فناوری‌های متحول‌کننده کسب‌وکار افزایش دهید.
OCR چیست؟
اصطلاح Optical Character Recognition (OCR) به تکنولوژی تشخیص حروف متون چاپی یا دست‌نویس موجود در تصاویر دیجیتال اسناد فیزیکی، از قبیل اسناد کاغذی اسکن‌شده اشاره می‌کند. این فناوری که به نام تکنولوژی text recognition نیز شناخته می‌شود، در فارسی به «نسخه‌خوانی نوری» یا «فناوری تشخیص متن» ترجمه شده است.
کار اصلی تکنولوژی OCR عبارت است از بررسی متن اسناد و ترجمه حروف به کد، که می‌توان در پردازش داده از آن استفاده کرد. این سیستم‌ها تلفیقی از سخت‌افزار و نرم افزار هستند که برای تبدیل اسناد فیزیکی به متون قابل خواندن توسط ماشین مورد استفاده قرار می‌گیرند. سخت‌افزار همان اسکنر نوری یا تخته مدارهای ویژه‌ای است که برای کپی‌برداری یا خواندن متون کاربرد دارند. نرم افزار نیز معمولاً پردازش‌های پیشرفته مورد نیاز را کنترل و مدیریت می‌کند. لازم به اشاره است که نرم افزار می‌تواند از مزایای اجرای روش‌های پیشرفته‌تر تشخیص کاراکتر هوشمند (ICR)، مانند تشخیص زبان‌ها یا دست‌خط‌های هوش مصنوعی (AI) نیز برخوردار شود.
در اغلب اوقات، تکنولوژی OCR برای تبدیل اسناد فیزیکی به فرمت PDF یا سند متنی به‌کار گرفته می‌شود. وقتی که سند از هاردکپی به سافت‌کپی تبدیل شد، کاربران می‌توانند آن را ویرایش کنند، تغییرفرمت دهند یا در میان سایر اسناد جستجویش کنند. به اختصار، تمام کارهایی که روی یک فایل ساخته‌شده با نرم افزار مایکروسافت ورد (Word) قابل انجام است را می‌توان روی این نوع اسناد نیز انجام داد.
برای مثال، اگر یک فرم یا رسید را اسکن کنید، کامپیوتر شما فایل اسکن‌شده را به عنوان یک فایل تصویری ذخیره می‌کند. بنابراین، نمی‌توانید آن را با هیچ‌گونه ویرایشگر متنی ادیت کنید، در آن جستجو انجام دهید یا تعداد واژه‌هایش را بشمارید. اما وقتی که فایل را با استفاده از OCR به سند متنی تبدیل کردید، محتوای آن به داده متنی تغییر می‌یابد و می‌توانید امور مورد نظر خود را روی آن انجام دهید.
تاریخچه OCR
ری کورزویل (Ray Kurzweil)، در سال 1947، شرکت محصولات کامپیوتری کورزویل را راه‌اندازی کرد. محصول OCR این شرکت می‌توانست هر متن چاپ‌شده‌ای را تشخیص دهد. او چنین می‌اندیشید که بهترین اپلیکیشن این تکنولوژی می‌تواند یک ابزار یادگیری ماشین برای افراد نابینا باشد، پس ماشین خواندن را طراحی کرد که می‌توانست متن را با صدای بلند بخواند. در سال 1980، کورزویل شرکت خود را به Xerox فروخت که به تکنولوژی تبدیل متن کاغذی به کامپیوتری علاقه‌مند بود.
در دهه 1990 میلادی، همزمان با شروع دیجیتالیزه کردن روزنامه‌های تاریخی، تکنولوژی OCR محبوبیت بیشتری به دست آورد و به صورت همگانی مورد استفاده قرار گرفت. نسخه‌خوانی نوری، از آن زمان به بعد، چند تحول مجدد را به خود دیده است. به صورتی که راهکارهای امروزی قابلیت تبدیل دقیق را دارند و روش‌های پیشرفته‌ای برای خودکارسازی روال‌های پیچیده پردازش اسناد مورد استفاده قرار می‌گیرند. به همین دلیل است که اغلب کسب‌وکارهای امروزی علاقه فراوانی به تجهیز مجموعه خود به این تکنولوژی دارند.
اهمیت OCR برای کسب‌وکارها چیست؟
درست است که امروزه بخش قابل ملاحظه‌ای از اسناد اداری و شرکتی به صورت دیجیتال هستند، اما رسانه‌های چاپی هنوز هم کاربردهای قابل توجهی در بسیاری از کسب‌وکارها دارد. برای مثال، می‌توانیم به اسنادی مانند صورتحساب‌ها، قراردادها، اسناد قانونی و سایر فرم‌های کاغذی اشاره کنیم. در مجموع، همکاری و تهیه اسناد بخش مهمی از عملکردهای تجاری را تشکیل می‌دهد.
به تدریج که کسب‌وکار رشد می‌کند، حجم کارها افزایش می‌یابد، کارمندان بیشتری استخدام می‌شوند و فناوری OCR انجام بخشی از کارها را برای پرسنل تسهیل می‌سازد تا زمان بیشتری برای انجام امور مهم‌تر داشته باشند. قابلیت استخراج و ذخیره‌سازی خودکار داده، کسب‌وکارها را برای بهبود روال‌های کاری و اثربخشی کلی مجموعه توانا می‌سازد، هزینه‌ها را کاهش داده و امنیت نگهداری داده‌ها را افزایش می‌دهد.
علاوه بر این، اسناد کاغذی فضای فیزیکی زیادی را اشغال می‌کنند و مدیریت آنها به تلاش و زمان زیادی نیاز دارد. به همین دلیل است که کسب‌وکارها، به صورت گسترده، به استفاده از اسناد دیجیتال روی آورده‌اند. از سوی دیگر، اسکن اسناد می‌تواند زمان‌بر باشد، زیرا باید آنها را به صورت دستی در دستگاه قرار دهید.
OCR فایل‌های تصویری را به اسناد متنی قابل خواندن بر روی سایر نرم افزارهای کسب‌وکارها تبدیل می‌کند. نویسه‌خوانی نوری می‌تواند، برای مثال، داده‌ها را به اکسل وارد کند تا تمام آنها را بتوان به صورت سازمان‌یافته مشاهده کرد. وقتی که داده‌ها به صورت آنلاین در دسترس باشند، ریسک گم شدن یا سرقت آنها نیز کاهش می‌یابد. تمام افراد درگیر در فرایندها در جریان امور قرار می‌گیرند و امور با همکاری همه و با دقت بیشتری انجام می‌پذیرد. بنابراین، OCR نقش پررنگی در صرفه‌جویی در زمان و هزینه‌ها دارد. در میان فواید این تکنولوژی می‌توانیم به مواردی مانند تسهیل عملیات‌ها، خودکارسازی فرایندها، بهبود بهره‌وری کلی و غیره اشاره کنیم.
انواع OCR
انواع مختلفی از OCR وجود دارد که در اینجا به تعدادی از آنها اشاره می‌کنیم:
- نشان‌خوان نوری یا تشخیص علامت نوری (Optical Mark Recognition)
این نوع OCR می‌تواند لوگوها، واترمارک‌ها و سایر سمبول‌های موجود در اسناد را تشخیص دهد. از این تکنولوژی برای خواندن چک‌باکس‌ها در نظرسنجی‌ها و غیره استفاده می‌شود.
- تشخیص کاراکتر هوشمند (Intelligent Character Recognition)
این نوع از تکنولوژی نویسه‌خوانی نوری برای تشخیص و دیجیتالیزه کردن متون دست‌نویس مورد استفاده قرار می‌گیرد. در این تکنولوژی از تکنیک‌های یادگیری ماشین برای بهبود دقت در گذر زمان استفاده می‌شود.
- تشخیص نوری کلمه (Optical Word Recognition)
این فناوری مانند ICR است، اما در سطح کلمه عمل می‌کند. در واقع، تشخیص نوری کلمه واژه‌های دست‌نویس را به جای حروف تکی تشخیص می‌دهد.
نحوه کار OCR چگونه است؟
نرم افزار یا ابزار OCR از طریق مراحلی عمل می‌کند که در این بخش آنها را بررسی می‌کنیم:
- مرحله تجزیه و تحلیل تصویر
اسکنر سند را می‌خواند و آن را به داده‌های دودویی تبدیل می‌کند. نرم افزار OCR پرونده اسکن شده را بررسی می‌کند، مناطق روشن صفحه را به عنوان پس‌زمینه و مناطق تیره را نیز به عنوان متن دسته‌بندی می‌نماید.
- مرحله پیش‌تجزیه و تحلیل
فناوری OCR تصویر را از طریق تکنیک‌های مختلفی بهبود می‌بخشد:
- صاف کردن لبه‌های تصاویر متن و حذف لکه‌های تصویر دیجیتال
- رفع هرگونه مشکل ترازبندی که در هنگام اسکن اتفاق افتاده با تلفیق سند اسکن‌شده
- شناسایی نوشتار برای فناوری OCR چندزبانه
- تمیز کردن خطوط و جعبه‌ها در تصویر
- مرحله شناسایی متن
فناوری OCR متن را با استفاده از استخراج ویژگی و تطبیق الگو پردازش می‌کند:
- استخراج ویژگی‌ها متن را به اجزایی مانند حلقه‌های بسته، خطوط، جهت خط و تقاطع خطوط تجزیه می‌کند. سپس، این اجزا را برای جستجوی بهترین تطابق یا نزدیک‌ترین آن به‌کار می‌گیرد.
- تطبیق الگو زمانی رخ می‌دهد که تصویر کاراکتر، که به نام گلیف شناخته می‌شود، جدا شده و با گلیف مشابهی که قبلاً ذخیره شده، مقایسه می‌گردد. تشخیص الگو تنها زمانی کار می‌کند که گلیفی که ذخیره شده است مقیاس و فونت مشابهی با گلیفی که اضافه شده داشته باشد. این روش بهترین نتیجه را برای تصاویری که از اسناد اسکن‌شده ایجاد شده‌اند، به دست می‌دهد.
- مرحله پس‌پردازش
پس از تجزیه و تحلیل محتوا، سیستم داده‌های متنی استخراج‌شده را به یک فایل کامپیوتری تبدیل می‌کند. برخی از نرم‌افزارهای OCR می‌توانند PDFهای حاوی حاشیه‌نویسی ایجاد کنند که دارای نسخه‌های قبل و بعد از یک سند اسکن‌شده هستند. در صورتی که OCR متن را شناسایی نکند، مطمئن شوید که اسکن شما با کیفیت بالا، نور کافی و بدون انحراف انجام شده است.
مزایای فناوری OCR
فناوری OCR می‌تواند مزایای گوناگونی برای انواع کسب‌وکارها داشته باشد. در اینجا به چند مورد از مهم‌ترین فواید این تکنولوژی اشاره می‌کنیم:
قابلیت جستجوی متن
کسب‌وکارها می‌توانند اسناد موجود و جدید خود را به یک آرشیو دانش قابل جستجو تبدیل کنند. آنها همچنین می‌توانند پایگاه داده متنی را با استفاده از نرم افزارهای تجزیه و تحلیل داده برای پردازش عمیق‌تر به صورت خودکار پردازش نمایند.
کارایی عملیاتی
کسب‌وکارها می‌توانند با استفاده از نرم‌افزار OCR روال‌های کاری و اسناد و جریان‌های دیجیتال درون کسب‌وکار خود را با یکدیگر ادغام کنند، که این امر موجب افزایش بهره‌وری کسب‌وکار خواهد شد. در زیر به چند مثال از قابلیت‌های نرم افزار OCR اشاره می‌کنیم:
- می‌توانید فرم‌های کاغذی را برای تأیید، بررسی، ویرایش و تجزیه و تحلیل خودکار اسکن کنید. این کار موجب صرفه‌جویی در زمان مورد نیاز برای پردازش دستی اسناد و ورود داده خواهد شد.
- می‌توانید با سرعت در پایگاه داده جستجو کنید تا نیازی به دسته‌بندی دستی فایل‌ها در یک جعبه نداشته باشید.
- می‌توانید یادداشت‌های دست‌نویس را به متون و اسناد قابل ویرایش تبدیل کنید.
راهکارهای هوش مصنوعی
تکنولوژی OCR معمولاً به عنوان بخشی از سایر راهکارهای هوش مصنوعی که کسب‌وکارها ممکن است پیاده‌سازی کنند، در نظر گرفته می‌شود. به عنوان مثال، این فناوری
- قابلیت خواندن شماره پلاک‌ها و علائم راهنمایی و رانندگی موجود در جاده‌ها را دارد و می‌توان در خودروهای خودران از آن استفاده کرد،
- لوگوهای برندها را در پست‌های رسانه‌های اجتماعی تشخیص می‌دهد و برای این منظور مفید است،
- بسته‌بندی محصولات را در تصاویر تبلیغاتی شناسایی می‌کند.
چنین فناوری هوش مصنوعی به مدیران کسب‌وکارها کمک می‌کند تا تصمیمات بازاریابی و عملیاتی بهتری اتخاذ کنند. علاوه بر این، مدیران می‌توانند با این روش هزینه‌ها را کاهش داده و تجربه مشتری را بهبود بخشند.
کاربردهای OCR در اتوماسیون اداری
OCR در اتوماسیون اداری نیز کاربردهای مهمی دارد. برای مثال، می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
- دیجیتالیزه کردن اسناد
- تشخیص متن
- ترجمه زبان
- استخراج داده‌ها
- الزامات انطباق و نظارتی
- تشخیص تقلب
- نمایه‌سازی و سازماندهی اسناد
تکنولوژی OCR کاربردهای گوناگونی در زمینه‌های مختلف دارد و تمام کسب‌وکارهایی که به طریقی با اسناد فیزیکی سروکار دارند، می‌توانند از مزایای فراوان آن برخوردار شوند. برای مثال، اگر در زمینه حقوقی فعال هستید، می‌توانید اسناد قانونی مهم خود را اسکن کرده و در یک پایگاه داده الکترونیکی ذخیره کنید تا جستجو و بازیابی آنها برایتان آسان‌تر شود. یا اگر در زمینه بانکداری فعالیت می‌کنید، از پشت و روی چک‌هایتان عکس‌برداری کنید و به کمک تکنولوژی نسخه‌خوانی نوری از موارد قانونی آن اطمینان حاصل نمایید.
کلام آخر
در دوران ما، دقت در استخراج و تحلیل داده بیش از عصر دیگری اهمیت یافته است. تکنولوژی OCR یا نویسه‌خوانی نوری کمک شایسته‌ای به کسب‌وکارها می‌کند تا بتوانند سرعت و دقت خود را در این زمینه افزایش دهند. این فناوری داده‌ها را از رسیدها، اسناد، گواهی‌ها و هر نوع سند کاغذی دیگری جمع‌آوری می‌کند تا کسب‌وکارها نیازی به درج مجدد آنها نداشته باشند.
شرکت حساب رایان پارس با بیش از دو دهه فعالیت در تولید نرم افزارهای یکپارچه مالی، اداری و مدیریتی محسابان، تکنولوژی OCR را برای تمامی نرم افزارها پیاده سازی کرده است. این تکنولوژی برای سیستم هایی که نیاز به مستندسازی مدارک دارند بسیار کاربردی خواهد بود.
در این مقاله از مجله حساب رایان پارس، فناوری رو به رشد تشخیص متن را که می‌توان گفت انقلابی در حوزه پردازش و مدیریت داده‌ها متنی پدید آورده است، از چند منظر بررسی کردیم. این تکنولوژی به کسب‌وکارها کمک می‌کند تا فرایندهای کاری مختلفی را با دقت و سرعت بیشتری انجام دهند، چون امور به واسطه آن خودکار شده و از انجام دستی آنها جلوگیری می‌شود. در صورتی که شما نیز اطلاعاتی در مورد این تکنولوژی دارید یا تجربه کار با آن را داشته‌اید، پیشنهاد می‌دهیم دانش خود را با ما و سایر مخاطبان حساب رایان پارس در میان بگذارید.
