در گذشته، دولت‌ها به منظور جمع‌آوری پول برای تأمین مالی پروژه‌ها، مالیات وضع می‌کردند. یکی از انواع مالیات‌های اخذشده در دولت‌ها مالیات حق تمبر می‌باشد. مالیات حق تمبر در اوایل قرن هفدهم در اسپانیا وضع شد. در آن زمان از درج مهر فیزیکی بر روی اسناد به عنوان مدرکی برای ثبت سند و پرداخت بدهی مالیاتی استفاده می‌شد. امروزه از تمبر برای اعتبار بخشیدن، به رسمیت شناختن و یا لازم‌الاجرا کردن اسناد و اوراق بهادار استفاده می‌شود. حق تمبر، مالیاتی است که برای الصاق یا ابطال تمبر بر مدارک، اسناد و اوارق از متقاضی دریافت می‌گردد.
مالیات چیست؟
مالیات یک هزینه مالی اجباری یا نوعی خراج است که توسط یک سازمان دولتی به منظور تأمین هزینه‌های مختلف عمومی یا هزینه‌های دولت، به مالیات‌دهنده (یک شخص حقیقی یا شخص حقوقی) تحمیل می‌شود. عدم موفقیت در پرداخت، فرار یا مقاومت در برابر پرداخت مالیات، می‌تواند طبق قانون مجازات در پی داشته باشد. اولین مالیات شناخته‌شده در حدود سال‌های ۳۰۰۰ تا ۲۸۰۰ قبل از میلاد در مصر باستان اخذ گردید.
انواع مالیات؟
بیشتر کشورها برای تأمین مالی نیازهای عمومی، مشترک یا توافق‌شده ملی و کارکردهای دولت، دارای سیستم مالیاتی هستند. برخی کشورها سیستمی با نرخ ثابت مالیات بر درآمد دارند، اما بیشتر کشورها سیستم مالیاتی پلکانی با درآمد را پیش گرفته‌اند. مالیات‌ها از مالیات‌های مستقیم یا غیرمستقیم تشکیل شده‌اند و ممکن است به صورت پول یا معادل کار آن پرداخت شود. اغلب کشورها بر درآمدهای شخصی و همچنین درآمد شرکت‌ها مالیات وضع می‌کنند. علاوه بر این موارد معمولاً در اکثر کشورها مالیات بر دارایی، مالیات بر ارث، مالیات بر املاک، مالیات هدیه، مالیات فروش، مالیات بر درآمد یا تعرفه نیز دریافت می‌شود.
مالیات بر حق تمبر چیست؟
مالیات بر حق تمبر از مالیات‌های مستقیمی است که دولت بر اسناد قانونی، معمولاً در انتقال دارایی می‌گذارد. دولت‌ها عوارض و مالیات تمبر را بر اسنادی که برای ثبت قانونی انواع خاصی از معاملات مورد نیاز هستند اعمال می کنند. این مالیات، مشابه مالیات بر درآمد است که توسط دولت اخذ می‌شود. در نرم افزار های حسابداری، مالیات حق تمبر جزوی از مالیات بر دارایی در نظر گرفته می‌شود.
انواع مالیات بر حق تمبر
در آخرین اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم (اصلاحیه سال 1394)، قوانین مربوط به مالیات حق تمبر در ماده 44 تا 51 بیان شده است. بر اساس این قوانین، مهم‌ترین انواع حق تمبر مالیاتی را در ادامه شرح می‌دهیم.
ثبت شرکت
ثبت شرکت یکی از مواردی است که شامل مالیات حق تمبر می‌شود و مالیات آن نهایتاً تا 2 ماه بعد از ثبت رسمی شرکت باید پرداخت گردد.
پروانه کسب
در هنگام اخذ یا تمدید پروانه کسب نوعی از مالیات حق تمبر را باید پرداخت نمود. این مالیات شامل تمامی اصناف و کلیه اشخاص حقیقی و حقوقی می‌شود.
افزایش سرمایه
در بحث افزایش سرمایه اگر نسبت سهام تغییر نکند مالیات حق تمبر، نیم در هزار محاسبه می‌شود ولی اگر نسبت سهامداران تغییر کند مالیات حق تمبر 4 درصد خواهد بود.
سفته
قبل از اصلاحیه قانون مالیات‌های مستقیم در سال 1394 میزان مالیات سفته سه در هزار بود که پس از اجرای ماده 45 به نیم در هزار کاهش یافت. بنابراین، قیمت یک سفته پنج میلیونی به جای 15000 تومان 2500 می‌باشد.
مالیات حق تمبر چک بانکی
مبلغ 200 ریال بابت هر برگه چک از بانک‌ها دریافت می‌شود که بر حسب ماده 44 قانون مالیات می‌باشد. این مالیات در زمان چاپ برگه چک اخذ می‌گردد.
نحوه محاسبه مالیات حق تمبر
میزان مالیات حق تمبر در قانون مالیات‌های مستقیم به صورت شفاف برای هر مورد اعلام شده است. برای مثال: هر برگ چک، دویست ریال و میزان حق تمبر اسناد تجاری که در ایران، صادر یا معامله و مورد استفاده هستند (به‌جز چک و سفته و سهام شرکت‌های تجاری) پنج هزار ریال می‌باشد.
نحوه پرداخت مالیات حق تمبر
برای پرداخت مالیات حق تمبر نیاز به حضور فیزیکی در سازمان امور مالیاتی و یا حضور در دفتر پیشخوان نمی‌باشد. کافی است از طریق پورتال سازمان امور مالیاتی وارد شوید، پرداخت حق تمبر و نوع حق تمبر مالیاتی را وارد کنید، و سپس با وارد نمودن اطلاعات شخصی مراحل را تکمیل نمایید. به طور معمول پرداخت حق تمبر مالیاتی از طریق پیامک اطلاع‌رسانی می‌شود.
معافیت‌های مالیات حق تمبر
مواردی که شامل قانون معافیت مالیات بر حق تمبر می‌شوند شامل شرکت‌های تعاونی و شرکت‌های فعال در مناطق آزاد تجاری (مثل منطقه آزاد کیش، انزلی، ارس و ...) هستند. البته لازم به ذکر است که شرکت‌های منطقه آزاد تجاری تا 20 سال پس از صدور مجوز دارای معافیت می‌باشند. شرکت‌های بورسی و فرابورسی نیز برای افزایش سرمایه معاف از حق تمبر مالیاتی می‌باشند.
جریمه عدم پرداخت حق تمبر
در ماده 51 قانون مالیات‌های مستقیم بیان شده است که در صورت نپرداختن مالیات حق تمبر باید دو برابر آن مبلغ را به عنوان جریمه پرداخت کنند.
چه اسناد و مدارکی شامل مالیات حق تمبر می‌شوند؟
- گواهی‌نامه‌های رانندگی
- مدارک تحصیلی دوره راهنمایی، متوسطه
- گواهی دوره کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد
- پلاک ترانزیت انواع خودرو
- و ...
اوراق مشمول حق تمبر را چه سازمانی چاپ می‌کند؟
مجوز چاپ اوراقی مثل سفته،برات و بارنامه که مشمول مالیات حق تمبر هستند را وزارت اقتصاد و دارایی دارد. این وزارتخانه مؤظف است تا اوراق را در اختیار متقاضیان قرار دهد. همچنین این نهاد در مواردی که مقتضی بداند، به جای الصاق و ابطال تمبر، می‌تواند هزینه حق تمبر را به عنوان حق صادر نمودن قبض مالیاتی، دریافت نماید.
تأثیر نرم افزار مالی بر پرداخت مالیات
در تمامی موارد مربوط به مالیات، بدون توجه به نوع مالیات، مهم‌ترین موضوع داشتن اطلاعات دقیق مالی است که به صورت منظم و طبقه‌بندی‌شده ثبت شده باشند. بنابراین، هر کسب‌وکاری بدون در نظر گرفتن زمینه کاری و اندازه آن به سیستم حسابداری مناسب نیاز دارد. ما در حساب رایان راهکارهای مناسب کسب‌وکارها را ارائه می‌دهیم. راهکارهای حساب رایان پارس متناسب با زمینه‌های متنوع فعالیت کسب‌وکارها با عناوین زیر می‌باشد:
- راهکار شهرداری‌ها
- راهکار مؤسسات مالی و اعتباری
- راهکار صنعت برق
- راهکار سازمان‌ها و نهادهای دولتی
- راهکار تولیدی و صنعتی
- راهکار بازرگانی
- راهکار پیمانکاری
- راهکار خدماتی
